Les 7

Lesfiche en OLG

1. Het ontwikkelen van een lesopdracht

Ik heb voor het materiaal inkt/bister gekozen. Ik vond het nog leuk om mijn opdracht uit te voeren want ik had nog nooit zoiets gedaan. Ik ben eerst op onderzoek uitgegaan naar de Griekse amfora en de mythische figuren. Ik ben denk ik wel creatief geweest want ik heb er mijn tweede vak (Geschiedenis) ook bij betrokken. De leerlingen leren hoe ze op een simpele manier het profiel van een mythisch figuur op papier kunnen zetten. Ik ben begonnen met brainstormen over welke figuren ik juist kon gebruiken. Toen ik het zeker wist heb ik ze zacht op mijn blad geschetst. De compositie van de figuren en de randversiering is heel belangrijk want dit draagt ook bij aan het affect: trots, heldhaftig, oud. Daarna heb ik de figuren opgevuld met zwarte inkt. Bij deze fase zal ik de leerlingen moeten begeleiden want als ze de figuren helemaal zwart doen, zal bv. de kledij niet meer zichtbaar zijn. Als de inkt droog was, ben ik er overgegaan met bister. Door de bister wat af te deppen, krijgt de creatie een oud effect.

2. Het invullen van een lesfiche

- Sfeerschepping: Aan de hand van een filmpje zal ik het affect van de les aanbrengen. Het is (jammer genoeg) een Engelstalig fragment uit de disneyfilm Hercules. In het filmpje neemt Hercules, die zijn krachten kwijt is, het op tegen een cycloop:
http://www.youtube.com/watch?v=H4B5xbgYCF8
Ik zou ook nog een filmpje van de disneyfilm De kleine zeemeermin laten zien waar de zeeheks enorm gegroeid is waardoor ze heel bedreigend en machtig lijkt.


- Inleiding:

O: mythische figuren
A: heldhaftig, trots, klassiek (oud), macht
P: m: inkt, bister, papier, pen en penseel
    t: schilderen, stilistisch tekenen
    Ba: kleur, vorm, compositie, lijnvoering

KB:


Detail van koningin Nefertari's graf

-> De goden werden in profiel afgebeeld en ook altijd veel groter dan de gewone mens. Hierdoor straalden ze veel meer macht uit.

- Opdrachtformulering: De leerlingen tekenen een heldhaftig mythisch tafereel in de tekenstijl die je terugvind op de oude Griekse amfora. De manier van tekenen, de techniek van het invullen van de figuren en de compositie zorgen dat de creatie een heldhaftig, machtig, trots maar ook oud gevoel geeft.

- Uitvoeringsfases:

Fase 1: 
Zoeken wat informatie op en brainstormen over wat ze op hun blad zullen zetten. Als ze beslist hebben tekenen ze hun figuren met potlood (M) in profiel op hun blad. Door strak en stilistisch (Ba & T) te tekenen lijken de figuren heldhaftig en machtig (A). De compositie is ook heel belangrijk (Ba). Daarna verzinnen ze ook al wat randversiering. Dit mag heel eenvoudig zijn zodat de figuur in het midden meer uitkomt.

M: potlood, papier
T: stilistisch tekenen
Ba: lijnvoering, vorm, compositie

Demonstratie: Ik kan laten zien op welke manier ze juist hun figuren op papier kunnen zetten. De verschillende houdingen die een figuur kan aannemen en hoe de compositie een rol speelt. Ook de vorm is belangrijk. Als je bijvoorbeeld Hercules kleiner gaat tekenen dan de leeuw dan ziet hij er al niet zo machtig meer uit.

KB:


Amfoor Herakles en Appolo          Zeus                          Hermes                                













 Beginsituatie

Fase 2: 
Als hun tekening compleet is kunnen ze beginnen met het opvullen van de figuren. Ze kunnen volgens twee technieken werken. Eerst met inkt de figuren invullen en dan met bister de achtergrond of eerst met inkt de achtergrond invullen en dan met bister de figuren. Niet te veel water gebruiken want anders verkrijg je niet het juiste affect. Dan krijgen ze ofwel een zwartfigurige ofwel een 'roodfigurige' tekening.

M: inkt, bister, profielpen, penseel en papier
T: schilderen
Ba: Kleur

Demonstratie: Ik kan demonstreren hoe ze zo een figuur juist kunnen invullen zodat er zonder gradaties in het zwart toch details aanwezig zijn.

KB:


        Zwartfigurig                      Roodfigurig

Fase 3:
In de derde fase kleuren ofwel ze de achtergrond ofwel de figuren met bister. Het is te zijn welke manier van opvullen ze gekozen hebben. Door dit kleurencontrast (Ba) komen de figuren naar beter uit en lijken ze trots en heldhaftig (A). Je kan de achtergrond afdoppen met een doekje zodat het lijkt alsof het oud is.

M: inkt, bister, penseel en papier
T: schilderen, deppen
Ba: kleur

Demonstratie: Ik kan tonen hoe ze door een bepaalde manier van afdoppen een soort patroon kunnen verkrijgen in de achtergrond.

Eindresultaat

3.Het voorbereiden van een demonstratie

Stappenplan

1. Blad opdelen in 3 stroken. Een grote strook in het midden en twee smallere stroken langs de rand.
2. We trekken eerst met pen een strakke contour.
3. Daarna brengen we details aan, zorg ervoor dat je witruimte laat want anders zullen de details niet zichtbaar zijn.
4. Uiteindelijk vullen we de figuur op. Zorg ervoor dat er niet veel water bij de inkt is want anders krijgen we niet het gewenste affect.

Aandachtspunten

- Mouwen omhoog want inkt geraakt niet makkelijk uit de kleren
- Geconcentreerd werken

OLG

- Op welke manier zijn deze figuren voorgesteld?
- Welk kleuren worden er gebruikt? Waarom zou dit zo zijn?
- Aan wat doet dit jullie denken?



Bronnen

Opgeroepen op december 7, 2012, op http://www.thorvaldsensmuseum.dk/en/collections/work/H544/zoom.

DAVE PAPE.Otricoli Zeus. Opgeroepen op december 7, 2012, op http://en.wikipedia.org/wiki/File:Otricoli_Zeus_-_1889_drawing.jpg.

Opgeroepen op december 7, 2012, op http://eternalgodliness.punt.nl/?id=543333&r=1.

Opgeroepen op december 7, 2012, op http://www.thorvaldsensmuseum.dk/en/collections/work/H540/zoom.

THE YORCK PROJECT. Herakles en Athena. Opgeroepen op december 7, 2012, op http://en.wikipedia.org/wiki/File:Athena_Herakles_Staatliche_Antikensammlungen_2301_A_full.jpg.

Opgeroepen op december 7, 2012, op http://www.egyptegids.be/harim6.htm.

Les 6

Reflectie OLG

Ik heb zelf niet voor de klas kunnen staan maar ik heb wel wat bijgeleerd uit de voorbeelden. Bijvoorbeeld dat je gesloten vragen moet vermijden maar dat het soms wel eens mag. Je moet proberen om je leerlingen mee te krijgen in het gesprek en je moet zelf ook enthousiast overkomen natuurlijk. De vragen 'Hoe voelen jullie je daarbij?' of 'Welk gevoel roept dit bij jullie op?' waren veel gestelde vragen en zijn eigenlijk niet zo goed. Ook moet je inspelen op de antwoorden van je leerlingen en niet altijd streven naar juist dat ene woord dat je zelf in je hoofd hebt. Je zorgt er ook voor dat het duidelijk blijft voor de leerlingen en dat je niet te snel gaat.

Les 5

Onderwijsleergesprek + lesopdracht

1.Het otwikkelen van een lesopdracht

Ik heb voor het thema 'The Master of suspense' gekozen. Ik wist eerst niet wat dit juist was, maar dan ben ik erachter gekomen dat het over Hitchcock ging.

2. Het invullen van een lesfiche

- Sfeerschepping: Ik zou een filmpje van Usain Bolt laten zien die de finale loopt van de Olympische spelen in 2008. Door de leerlingen dan vragen te stellen en nog enkele voorbeelden te tonen (van bijvoorbeeld dreigende dieren), zou ik de affecten eng, spannend en mysterieus moeten bekomen.

Filmpje: http://www.youtube.com/watch?v=93dC0o2aHto&feature=relmfu (eerste 20 sec)

- Inleiding:
O: een decor voor een moordscene uit de film 'Blackmail' van Alfred Hitchcock
A: spanning, angst, mysterie
P:
M: Oost - Indische inkt op papier
T: lijntekening, pointillisme, arcering..
Ba: compositie, kleurgradaties, lijnen

Voorbeelden:




'Guernica' is een mooi voorbeeld om aan te tonen dat compositie heel belangrijk is om het affect weer te geven. Het schilderij geeft een angstige indruk.



Om dit schilderij te maken heeft Paul Signac gebruik gemaakt van puntjes. Deze techniek wordt pointillisme genoemd. Met inkt en pen kan je deze techniek ook toepassen



De slaapkamer van Van Gogh is een voorbeeld van een interieur. Ik breng zelf nog enkele boeken mee dat handelt over interieur en dat helpt hun dan ook wat vooruit.

- Opdrachtformulering: De leerlingen maken gebruik van Oost-Indische inkt om een spannend en dreigend decor te ontwerpen die bij een geluidsfragment van een film van Hitchcock past.

-  Uitvoeringsfases:

- Fase 1: De leerlingen leren eerst werken met de Oost-Indische inkt. Ze kunnen eerst wat experimenteren en dan toon ik hun ook enkel technieken. Zo leren ze hoe ze ,met behulp van dikke lijnen of met kleurgradaties, een bepaald affect kunnen weergeven.

- Fase 2: Ik laat het geluidsfragment horen en laat hen intussen opschrijven wat er in hun hoofd opkomt. Mocht het niet duidelijk zijn, laat ik hun het fragment zien. Ze kunnen ook nog wat brainstormen. Daarna maken ze een schets van deze scene. Als de schets helemaal af is , beginnen ze met de inkt.

Fragment: http://www.youtube.com/watch?v=a6ruNbPysUk (20 min 22 sec - 23 min 10 sec)

- Fase 3: Ze beginnen met de globale vormen aan te duiden en daarna werken ze pas de aan de details. Hier kunnen ze hun technieken toepassen die ze in het begin aangeleerd hebben.

Resultaat:

3. Het voorbereiden van een OLG gekoppeld aan KB, tijdens de inleiding




Welk schilderij is dit?
Wie heeft dit geschilderd?
Waarom is dit schilderij zo bekend?
Wat vinden jullie van het schilderij?
Welke techniek gebruikte de schilder?
Welke kleuren(tinten) gebruikt hij?





Bronnen

http://en.wikipedia.org/wiki/File:PicassoGuernica.jpg

http://www.photos-galeries.com/category/musee-dorsay/

http://www.youtube.com/watch?v=a6ruNbPysUk

http://www.youtube.com/watch?v=93dC0o2aHto&feature=relmfu

http://www.vggallery.com/international/dutch/paintings/p_0482.htm

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Mona_Lisa,_by_Leonardo_da_Vinci,_from_C2RMF_retouched.jpg

Les 4

Van eigen creatie tot lesfiche

		Lesfiche plastische opvoeding Knusser kan niet
Lesbegin 15’
Sfeerschepping Richten op  A van de les	ð  Het affect dat we willen verkrijgen is knus, gezellig en liefelijk. ð  Probleemstelling: Hoe kunnen we iets dat ons angst aanjaagt omvormen naar iets dat we zouden willen knuffelen?
Inleiding	ð  Kunst- en beeldbeschouwing       §  O: Voorwerp dat je angst aanjaagt A : liefelijk, knus P: collage
Opdrachtformulering	§  Hetgeen waar je het meeste angst voor hebt omvormen naar iets liefelijk aan de hand van het gebruik van stof e.d. Daarna iets heel liefelijk omvormen naar iets angstaanjagend aan de hand van een techniek naar keuze.
Lesmidden
Uitvoeringsfase 1:  Achtergrond	M: knipsels uit tijdschriften of stof dat de leerlingen hebben meegebracht, A4 blad T : collage          BA: - Kleur: pastelkleuren - Compositie: waar plaats ik wat? - Textuur: het gebruik van stof ð  Kunst- en beeldbeschouwing enkel gericht op P.   ð  Demonstratie verduidelijkt de mogelijkheden van het materiaal, zowel technisch (T) als beeldend (BA) .
Uitvoeringsfase  2: Voorwerp tekenen en uitwerken	§  M: potlood, knipsels, stof, papier   §  T: een soort van collage   §  BA:   - Kleur: pastelkleuren   - textuur: het gebruik van stof
Leseinde
Evaluatie Opruimen	Zijn de doelstellingen van de les bereikt? Hiervoor keer je terug naar de probleemstelling. è  Productevaluatie è  Procesevaluatie

Deze opdracht zet aan tot creativiteit omdat ze hun eigen fantasie mogen gebruiken. Ze moeten zelf

achterhalen welke aspecten aan het voorwerp hun juist angst aanjaagt en dit dan veranderen. Leerlingen die iets minder creatief zijn, kunnen toch ook tot een mooi resultaat komen. Ze leren dat je aan de hand van kleuren, textuur, vorm, e.d. een voorwerp al een heel ander gevoel kan laten oproepen dan het normaal doet.




Bronnen:

Degas. Pink Ballerina. Opgeroepen op november 11, 2012, op http://www.philhillart.com/Pink%20Ballerina.html.

Les 3

Deze les handelde vooral over het affect dat een werk teweeg brengt en hoe je aan de hand van de verschillende beeldaspecten dit affect kan verkrijgen. Onze groep kreeg een boek van René Magritte voorgeschoteld. We kozen ervoor om het werk 'Een geheimzinnige speler' te analyseren. We kwamen tot het besluit dat dit werk een zeer dromerige en afwezige indruk geeft. Dit komt vooral door het kleurgebruik en de zwarte achtergrond die op een soort oneindigheid wijst. Ook omdat het werk zo absurd is, lijkt het steeds meer alsof je droomt. Er zijn bepaalde zaken die naar voor springen omdat ze feller gekleurd zijn.


Dan krijgen we de opdracht om dit affect ook weer te geven maar dan met een clown als onderwerp.
We hadden de allereerste les al een clown moeten tekenen maar niemand wist waar het dan over ging. Ik tekende toen de clown zoals een typische clown eruit ziet. Met een lachend gezicht, hoedje en kraag.

Maar nu was het dus de bedoeling dat je ,met gebruik van bijvoorbeeld schaduwen, herhaling of kleur, het dromerige en afwezige affect opriep. Maar dan deze keer met een clown als onderwerp. Hieruit leerden we dat het onderwerp eigenlijk niet veel uitmaakt bij het oproepen van een bepaald affect.

 Om het afwezige en dromerige affect op te roepen heb ik de achtergrond ook zwart gekleurd en de ogen van de clown dicht gelaten. Het absurde en de herhaling wordt dan voorgesteld door de clown achter hem. Je aandacht wordt dan vooral getrokken naar de feller gekleurde neus. De houding van de clown is ook eenvoudig.

Ik heb wel even moeten nadenken over hoe ik deze inhoud zou verwerken in een les. Ik denk dat ik de leerlingen eerst zou aanleren hoe je, met bijvoorbeeld schaduw, een bepaalde sfeer kan creëren. Daarna zou ik ze elk een onderwerp laten trekken uit een pot met opdrachten. Daar zou dan bijvoorbeeld: 'clown, feestje, verdrietig' opstaan en dan zou de leerling de lesinhoud moeten toepassen om het gewenste affect te verkrijgen.



Bron:
Peter Lanssens. De geheimzinnige speler. Opgeroepen op oktober 25, 2012, van http://www.davidsfondsdenderleeuw.be/2009-2010/Magritte_de_geheimzinnige_speler.jpg.
(Mijn excuses dat de foto's van de clowns niet zo duidelijk zijn.)

Les 2

Het beeldmodel

1. Afbeelding: Reclame chiquita

Onderwerp: banaan, zetel van een vliegtuig, eerste klasse en champagne

Affect: grappig en chique 

Product:
Materiaal: miniatuurinterieur, fototoestel 

Techniek: foto, affiche 

Beeldaspecten: lichtinval via raam, wit en lichte kleuren, compositie banaan

Context: Het is een affiche die dient als reclame voor de chiquita bananen. Op de affiche staat er 'a chiquita banana always travels first class'. Hiermee willen ze ons wijzen op de goede kwaliteit van hun bananen.

Conclusie: Door de lichtinval door het raam en de compositie van de banaan lijkt het alsof de banaan naar buiten kijkt en aan het genieten is van de zon of het uitzicht. De witte kleur en het champagneglas associeer ik met luxe. Het grappige effect wordt gecreëerd doordat de mensen denken dat er een reuzenbanaan in het vliegtuig zit.

Bronvermelding: Chiquita. Geraadpleegd op 3 oktober 2012 op http://tomenthomas.nl/wp-content/uploads/2008/11/chiquita-reclame-2001-4.gif.

2. Plastisch beeld: tekening

Onderwerp: man, vaas, tafel, grote pot, mand

Affect: vervreemding

Product:

Materiaal: potlood en papier

Techniek: schetsen

Beeldaspecten: grijs-wit, lichtinval en schaduw, vreemd compositie

Context: Tijdens de instapcursus kregen we de opdracht om een schilderij over te tekenen in het MSK (museum voor schone kunsten).

Conclusie: De compositie zorgt voor een soort van vervreemding. Het is een eenvoudige tekening. Het spelen met de schaduw is heel belangrijk want zo komt de persoon nog meer in het middelpunt.

Bronvermelding: tekening van mezelf, schilderij van Jean Brusselmans

3. Beeld: The aeromodeller

Onderwerp: zeppelin

Affect: vrijheid, gestructureerd

Product:
Materiaal: samengeplate repen polyesterfilm, gevlochten palembang rotan, mahoniehout en vier motoren  

Techniek: mixed media

Beeldaspecten: doorzichtig

Context: Panamarenko is de artiestennaam van Henri Van Herwegen. Zijn bedoeling was om in het 'bakje' (gondel) onder de ballon, te wonen. Hij is wat geobsedeerd door vliegen.

Conclusie: Door de doorzichtigheid van de ballon krijg je direct het gevoel dat de zeppelin zo kan gaan vliegen en vliegen wordt meestal geassocieerd met vrijheid.

Bronvermelding:

Kunstenaar: Panamarenko
Jaar: 1969-1971
Afmetingen: 2700 x Ø 600; 200 x 600 x 300 cm

Hans Theys. Aeromodeller. Geraadpleegd op 3 oktober 2012 op http://www.smak.be/collectie_kunstenaar.php?kunstwerk_id=534&l=p&kunstenaar_id=3.



4. Schilderij: Het meisje met de parel

Onderwerp: meisje met doeken op haar hoofd, oorbel, parel

Affect: eenzaam, verdrietig, ingetogen, verlangend en verrast

Product:

Materiaal: olieverf op doek

Techniek: redelijk grof geschilderd maar met oog voor details

Beeldaspecten: lichtinval van links, 'vochtige' lippen, beige, blauw, bruin, zwart (warme kleuren), textuur van de doeken

Context: De modellen van Vermeer waren meestal anoniem en zo is het ook bij dit model. Men vermoed dat het misschien om zijn dochter gaat. In de schilderijen van Vermeer is er meestal lichtinval vanuit een raam aan de linkerkant maar hier is het raam niet zichtbaar. Er bestaat ook een film over dit schilderij.

Conclusie: De zwarte achtergrond geeft het schilderij een ingetogen en eenzaam gevoel. Door de speling van het licht valt de parel heel erg op en zijn haar lippen ook heel sensueel. Door het licht verkrijgt ze ook die mysterieuze blik in haar ogen.Dankzij het contrast tussen licht en donker zijn de plooien in de stof en de textuur van de stof ook heel duidelijk.

Bronvermelding: 

Locatie: Den Haag Mauritshuis

Kunstenaar: Johannes Vermeer

Jaar: 1665-1667

Type: Olieverf op doek

Afmetingen: 44,5 × 39 cm
Girl with the pearl earring. Opgeroepen op 3 oktober 2012 op http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Girl_with_a_Pearl_Earring.jpg.

5. Schilderij: De dood van Marat

Onderwerp: De dode Jean-Paul Marat in bad, mes, brief

Affect: vredig maar toch wat dreigend

Product:
Materiaal: Olieverf op doek

Techniek: realistisch geschilderd

Beeldaspecten: lichtinval, warme kleuren, textuur van het hout

Context: Jean-Paul Marat leed aan een jeukziekte die hij kon verlichten door veel te baden en daarom werkte hij wel eens in bad. De schilder was een goede vriend van het slachtoffer. Marat werd vermoord door een vrouw, Marie-Anne Charlotte Corday.

Conclusie: De lichtinval en Marat zijn gezichtsuitdrukking geven een vredig effect. Mocht het mes en het bloed niet aanwezig zijn zou je haast denken dat hij slaapt. Ook de warme kleuren helpen mee aan de vredige indruk. Enkel het mes en het bloed wekken het dreigende op.

Bronvermelding:

Museum: Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België
Kunstenaar: Jacques-Louis David
Jaar: 1793
Type: Olieverf op doek
Stijl: neoclassicisme
Afmetingen: 162 × 128 cm

Paul Hermans. De dood van Marat. Geraadpleegd op 3 oktober 2012 op http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Jacques-Louis_David_-_De_moord_op_Marat_-_MSK_Brussel_25-02-2011_13-11-35.jpg.

Les 1

De eerste les PO praktijk begon met wat algemene informatie. Dan vroegen ze ons wat wij de belangrijkste zaken vinden die aanwezig moeten zijn in een les Plastische opvoeding. Dit zijn de vijf zaken die mij zijn bijgebleven:

- Vrijheid: Ik vind vrijheid het belangrijkste in een les PO want ieder individu is verschillend en moet dat ook op één of andere manier kunnen uiten in zijn beelden. Dus als je al de leerlingen juist dezelfde boom met juist hetzelfde materiaal laat tekenen dan hebben ze niet echt de kans om zich te ontplooien.

- Uitdaging: De leerlingen uitdagen, is ook iets dat heel veel kan betekenen voor een les PO. Ik vind dat je de leerlingen niet altijd de meest voor de hand liggende zaken moet laten doen maar hun soms ook eens iets laten doen dat totaal uit hun 'comfort zone' ligt.

- Variatie: Het gebruik van verschillende materialen en technieken is nodig om er telkens een boeiende les van te maken.

- Vakkennis: Het is absoluut noodzakelijk dat je als leerkracht de juiste informatie doorgeeft aan je leerlingen. Je moet dus over voldoende vakkennis beschikken.

- Communicatie: Het is belangrijk dat je als leerkracht een goede communicatie hebt met je leerlingen. Je moet ervoor zorgen dat je doelstellingen, wat je juist van hun verwacht, goed overkomen.


Mijn favoriete kunstwerk is het dodenmasker van Toetankhamon. Ik ben heel erg geïnteresseerd in kunst maar als ik één kunstwerk moet kiezen is het dodenmasker van Toetankhamon mijn favoriet. Ik ben al sinds mijn jonge jaren helemaal in de ban van de geschiedenis van Egypte omdat het zo mysterieus is en omdat er volgens mij nog zoveel zaken zijn dat we nog niet weten of dat we nog niet ontdekt hebben. Het dodenmasker en alles wat het met zich meebrengt, is gewoon zo meeslepend en fascinerend. Het idee dat mensenhanden dit ooit vervaardigt hebben is gewoon ongelooflijk.
















Bronvermelding: Masker Toetanchamon. (s.d.). Opgeroepen op 27 september 2012 op http://www.droomplekken.nl/egypte/cairo_gizeh/doen/verdrink-in-de-vele-schatten-en-geheimen.html.